«عضویت در دو پیمان مهم بین‌المللی در فاصله کوتاه، موفقیت خیلی خوبی بود که خود این نه فقط مفید برای کشور است، بلکه حکایت از حقایق و واقعیاتی هم می‌کند. کشورهای دنیا عاشق چشم و ابروی کسی نیستند که بگویند آقا شما بفرمایید اینجا عضو بشوید. یک محاسبه‌ای دارند که این حرف را می‌زنند، یک محاسبه‌ای دارند که می‌پذیرند یک دولت را؛ این محاسبه خیلی مهم است. این نشان‌دهنده این است که کشور در وضعی قرار دارد، در حدی قرار دارد که مشترکان و مؤسسان این پیمان‌های بین‌المللی راغبند، مایلند، بلکه گاهی مصرند که کشور عزیزمان جزو آنها بشود.» این بخشی از فرمایشات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب هشتم شهریور ۱۴۰۲ در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت سیزدهم در پی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و مجموعه بریکس بود.
تعامل با نهادهای چندجانبه و عضویت در سازوکارهای منطقه‌ای و حضور فعال‌تر در آنها همواره در دستور کار دولت جمهوری اسلامی ایران بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی روند عضویت در این سازمان‌ها شتاب قابل توجهی داشته است. در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران به مجموعه دیگری از این سازوکارها پیوسته است که آخرین نمونه‌های آن عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای و مجموعه بریکس بود.
سازمان همکاری اسلامی
جمهوری اسلامی ایران که از همان روزهای نخستین به عضویت جنبش عدم تعهد (نم) Non-Aligned Movement درآمد، در این سال‌ها در چارچوب‌های همکاری چندجانبه از جمله سازمان همکاری اقتصادی اکو، سازمان دی‌هشت، جنبش عدم تعهد و نهادهایی از این قبیل، حضور و نقشی فعال و اثرگذار در این سازوکارها داشته است.علاوه بر این، ایران که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به همراه مراکش و عربستان سعودی یکی از پایه‌گذاران سازمان کنفرانس اسلامی در سال ۱۹۶۹ میلادی بود، به نقش فعال خود تا سال ۱۹۷۳ ادامه داد تا اینکه پس از وقوع جنگ بین کشورهای عربی و اسرائیل که در نهایت به تحریم نفتی علیه کشورهای حامی این رژیم منجر شد، ایران رویکرد دیگری را اتخاذ و سطح روابطش با این سازمان به پایین‌ترین سطح ممکن رسید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز روابط با این سازمان که در حال حاضر به نام سازمان همکاری اسلامی OIC شناخته می‌شود، دارای فراز و فرودهایی بوده است، ولی در سال‌های اخیر ایران نقش پررنگ‌تری در این سازمان ایفا کرد و هشتمین کنفرانس سران این سازمان نیز در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۷ میلادی) در تهران برگزار شد.در یک سال و نیم گذشته و پس از جنگ غزه ایران پیشنهاد برگزاری نشست‌های اضطراری وزرا و سران این سازمان برای توقف جنایات و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه را مطرح کرد که در همین راستا شاهد برگزاری این نشست‌ها در جده و ریاض بودیم. علاوه بر این در پی طرح پیشنهادی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای کوچاندن اجباری ساکنان غزه، سیدعباس عراقچی خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده این سازمان شد که احتمالا در نیمه اول اسفند برگزار شود.
و اما عضویت دائم در شانگهای
سازمان همکاری شانگهای در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف برقرار کردن موازنه قدرت در برابر نفوذ آمریکا و ناتو به نام شانگهای پنج پایه‌گذاری شد و بعد از پیوستن ازبکستان به آن، سازمان همکاری شانگهای نام گرفت. این سازمان رسما در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ میلادی تأسیس شد.جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۵ و چهار سال بعد از تشکیل رسمی این سازمان به همراه هند و پاکستان عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای شد و یک سال بعد ( ۲۰۰۶ میلادی) درخواست عضویت دائم در این سازمان را مطرح کرد. عضویت دائم ایران بالاخره بعد از ۱۶ سال و در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان در ۲۶ شهریور ۱۴۰۰ با حضور شهید سید ابراهیم رئیسی در دوشنبه پایتخت تاجیکستان مورد پذیرش قرار گرفت و سران هشت کشور اصلی موافقت خود را با تبدیل عضویت ایران از عضو ناظر به اصلی اعلام کردند. یک سال بعد یادداشت تعهدات عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای در ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ توسط شهید حسین امیرعبداللهیان در نشست سران شانگهای در سمرقند امضا شد. ۱۳ تیر ۱۴۰۲ و در بیست و سومین نشست سران سازمان که به صورت مجازی و به ریاست هند برگزار شد، رسما عضویت ایران در شانگهای به عنوان نهمین عضو اصلی اعلام شد.شهید امیرعبداللهیان در پی پذیرش عضویت کامل ایران در شانگهای گفت: عضویت کامل ایران در سازمان شانگهای، گام مهمی در پیگیری سیاست خارجی فراگیر، تقویت سیاست همسایگی و نگاه به آسیاست. بعنوان نهمین عضو سازمان همکاری شانگهای، برای ارتقای همکاری‌ها، تحقق اهداف و بهره‌مندی از مزایای کامل آن تلاش می‌کنیم.
انتهای خبر/
